EU tilt verkeersveiligheid naar een hoger niveau

Op 23 oktober 2019 heeft het Europees Parlement een belangrijke stap gezet in het terugdringen van het aantal verkeersslachtoffers op de Europese hoofdwegen. Dit was de dag waarop de nieuwe EU-richtlijn voor het veiligheidsbeheer van wegeninfrastructuur (EU 2019/1936) tot stand kwam. Deze nieuwe richtlijn is een upgrade van de oude verkeersveiligheid richtlijn uit 2008. Naar verwachting zal het aantal verkeersdoden tussen 2020 en 2030 met 3.200 worden teruggebracht en zullen 21.700 zwaargewonden worden voorkomen. Maar wat maakt deze nieuwe richtlijn zoveel effectiever dan haar voorganger?

Er zijn drie belangrijke verschillen tussen de oude en de nieuwe richtlijn:

1. De scope is uitgebreid
2. Het heeft een sterk proactief karakter
3. Meer focus op kwetsbare weggebruikers (fietsers en voetgangers)

1. Uitbreiding scope

De oude richtlijn was alleen van toepassing op het zogenaamde TEN-T-netwerk. Dit zijn alle belangrijke trans-Europese wegen en door de EU gesubsidieerde infrastructuur. In de nieuwe richtlijn wordt het toepassingsgebied uitgebreid naar alle nationale autosnelwegen en primaire wegen (de hoogste klasse onder de autosnelwegen). Nieuwe wegen zullen in de ontwerpfase al op hun veiligheidskenmerken worden beoordeeld. Lidstaten zijn vrij om het toepassingsgebied van de verkeersveiligheid beoordelingen nog verder uit te breiden.

2. Proactief

De nieuwe richtlijn is een stuk proactiever in haar benadering van verkeersveiligheid dan haar voorganger. In de oude situatie was er een sterke focus op hotspots van ongevallen. Als er op een bepaald stuk weg significant meer ongevallen gebeurden dan verwacht werd dat stuk grondig onderzocht. Bij deze reactieve veiligheidsinspecties wordt gekeken naar wat de oorzaken van het hoger aantal ongevallen zijn. Om in de toekomst slachtoffers te voorkomen worden er op basis van deze uitkomsten, passende maatregelen genomen. Volgens veiligheidscriteria 59 moeten onder de nieuwe richtlijn alle hoofdwegen proactief worden geïnspecteerd. Met de uitkomsten van dit volledige onderzoek kunnen gevaarlijke weggedeelten worden geïdentificeerd en veiligheidsverhogende maatregelen genomen worden nog vóórdat zij levens eisen.

3. Kwetsbare weggebruikers

In de nieuwe richtlijn is er veel meer aandacht voor de voorzieningen voor (motor)fietsers en voetgangers. Dit is een groep die in de oude richtlijn over het hoofd werd gezien, maar wel verantwoordelijk is voor 47% van alle verkeersslachtoffers in de EU. Het is dan ook niet verwonderlijk dat de Europese Fietsersbond een sterke lobby heeft gevoerd om de richtlijn op te waarderen. In EU 2019/1936 zal specifiek aandacht worden besteed aan het bestaan van beveiligde oversteekplaatsen en alternatieve routes of afscheidingen van snel gemotoriseerd verkeer.

De uitdaging

Alle lidstaten moeten de nieuwe richtlijn uiterlijk in oktober 2021 in de nationale wetgeving hebben opgenomen. Dit is voor veel landen al een flinke opgave. De echte uitdaging is: hoe kunnen alle wegen nauwkeurig volgens de 59 veiligheidscriteria worden geïnspecteerd en hoe wordt dit vastgelegd? De uiterste termijn voor de voltooiing van de wegen scans is vastgesteld op 2024. Daarnaast moet een volledige scan minstens om de 5 jaar worden herhaald. Om de veiligheidsbeoordelingen echt waardevol te maken, is een nauwkeurige lokalisatie en meting van gevaarlijke trajecten van essentieel belang.

Dit is waar computervisie en AI een belangrijke rol zullen gaan spelen. Deze technologieën maken snelle en tegelijk betrouwbare analyses mogelijk. Met behulp 1 enkele scan kunnen veel objecten in kaart worden gebracht. Het scannen van wegen is het meest effectief met behulp van LiDAR en RBG camera's. Deze gegevens kunnen worden verwerkt door slimme algoritmen. Zo wordt er een digital twin van wegen gemaakt. In deze virtuele kopie van de werkelijkheid kunnen de algoritmes elk relevant object lokaliseren, categoriseren en meten.

Sobolt wil bijdragen aan veiligere wegen en minder verkeersslachtoffers. AI wordt toegepast om verschillende veiligheidskenmerken in wegen scans te detecteren en te meten. Daarnaast is het streven om alle relevante statische wegkenmerken te meten en te kwantificeren volgens de nieuwe EU-verordening. Het doel is om Europese landen te helpen aan de regelgeving te voldoen en hun streven naar veiligere wegen te ondersteunen.